Çin’in Wuhan kentinde başlayıp kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına alan virüs, ülkemizde de olağanüstü önlemler alınmasına sebebiyet verdi. Virüs dünyada ve özellikle Amerika’da hızla yayılmaya devam ederken ülkemizde ilk vakanın görüldüğü günden itibaren alınan çeşitli önlemler sayesinde virüsle mücadelede olumlu sonuçlar almaya başladık. Türkiye’de ki ilk Covid-19 vakası tam olarak iki ay önce görüldü. Bununla birlikte bu iki aylık süreçte ülke içinde birçok değişikliğe gidildi ve birden fazla sektör bu durumdan etkilendi. En çok etkilenen sektörlerden biri de emlak sektörü oldu.
Belirli bir yaş grubuna getirilen uzun süreli sokağa çıkma yasağına ek olarak haftanın belirli günlerinde tüm ülkeye uygulanan sokağa çıkma yasağı ve devlet tarafınca yapılan evde kalın uyarılarıyla birlikte, Covid-19, salgın öncesi alınan kararlarda tarih değişikliklerine gidilmesine sebebiyet verdi. Tüm bu nedenlerden ötürü konut kiralarında da Covid-19’a bağlı olarak değişimler yaşandı. Bu yazımızda emlak sektörünün hangi açılardan etkilendiğini ve Covid-19’un konut kiralarına olan etkilerini belirli başlıklar altında ele aldık.
Table of Contents
Covid-19 Sebebiyle Taşınma İşlemlerini Erteleyenler
Süreç boyunca evde kalmanın daha uygun olduğunu ve taşınma işlemlerinin hem nakliyeciler hem de kendisi ve ailesi açısından risk taşıdığını düşünenler Covid-19 öncesi aldığı taşınma kararlarını süreç sonrasında tekrar gündeme almak kaydıyla erteledi. Bu sebeple Korona Virüs öncesi havaların normale dönmesiyle birlikte artışa geçmesi beklenen konut kiralama ve taşınma oranları düşüşe geçti. Bu sebeplerden ötürü kiralanmayı bekleyen birçok ofis, iş yeri ve evin kirasında düşüş gözlemlendi.
Covid-19 Sürecinde Taşınma Kararı Alanlar
Belirli günlerde uygulanan sokağa çıkma yasağı ve bunun dışında devletin yapmış olduğu evde kalın çağrılarıyla birlikte dışarı çıkma zorunluluğu olmayan birçok kişi günlerini evde geçiriyor. Son yıllarda inşa edilen birçok apartmanda büyük balkon ve teras özelliği bulunmamakta ve kiralık ev arayan birçok kişi için de evde olması gereken özellikler listesinde ilk sıralarda yer almıyordu. Covid-19’u evinde geçiren kişilerin birçoğu yaşadığı alanın metrekaresinin düşüklüğünden ve büyük bir balkonu, terası yani vakit geçirebileceği havadar bir alanın olmayışından yakınmaya başladı. Tabii böylelikle bu süreç içerisinde metrekaresi yüksek ev, balkonlu ev, teraslı ev aramalarında artış gözlemlendi. Bunun sonucu olarak terası ve balkonu olan evlerin değerinin artmasıyla birlikte bu özelliklere sahip kiralanmayı bekleyen evlerde kira artışı görüldü.
Covid-19 Günlerinde Kira Zammı
Korona Virüs salgını ülkemizde ilk defa yılın ilk çeyreğinde görüldü. İlk vakanın görülmesiyle beraber birçok iş yeri kapatıldı ve birçok sektörde de işler sekteye uğrayarak alınan önlemler sonucunda birçok kişi işsiz kaldı. Korona Virüs salgın sürecinde ev ve iş yeri kiralarını erteleyen konut sahiplerinin yanı sıra birçok konut sahibi de kira sözleşmelerinde kira artış döneminin gelmesi sebebiyle kiralara belirli oranlarda zam yaptı. Bu konuda birçok hukukçu ve tüketici derneği olağanüstü sebeplerden ötürü bu zamların geçersiz olabileceği yönünde açıklamalarda bulundu. Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz konuyla alakalı birçok açıklama yaptı.
Kiraz, 6098 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 138. maddesine dayanarak şu sözleri sarf etti:
”Birincisi; kiracı, aylık kira ücretinin salgın dönemi süresince indirilmesini talep edebilir. Burada, ödemesi gereken bedeli salgın nedeniyle ödeyemediğini ispat etmeli ve bu salgın dönemi etkisini sürdürdüğü süre için uyarlama talep edilebilir. Konut kirasında örneğin kişi ekonomik olarak varlıklı ise kirasını ödemekten imtina edemez.”
Kiraz, salgından bağımsız olarak hali hazırda kirasını uzun süreçte zaten ödemeyen kişiler için bir hak talep edemeyeceklerini bildirerek sözlerini şu şekilde devam ettirdi:
“Salgın döneminde iş yerinin resmi makamlarca kapatılması veya bizzat kendisi tarafından iş yerine artık müşteri gelmemesi, genel sağlık hali nedeniyle kapatmak istemesi halinde mücbir sebep halini kullanabilecek ve indirim talebinde bulunabilir. Salgın nedeniyle kira borcunu ödeme durumu iflas etme, sürekli gelir kaybından mahrum kalma, işten çıkarılma gibi problemler yüzünden çekilmez bir hal alırsa kira sözleşmesi haklı nedenle tazminatsız feshedilebilir.”
Konut kiralarında ki zamlarla alakalı henüz net bir yaptırıma varılmamış olup bu konuda ki araştırmalar ve düzenleme yapılması gerektiğine yönelik görüşler kamuoyuna sunulmaya devam etmekte.
Covid-19 Döneminde RentRovi
Yerel emlakçıların işlerinin tamamen sekteye uğradığı, internetten bireysel bir şekilde kiralık ev ilanı verenlerin süreçten ötürü ilanlarını askıya aldığı ve ev arayanların da sağlık sebeplerinden ötürü endişe duyduğu günlerdeyiz. Yurtdışında ya da İstanbul dışında yaşıyor ve evinizi kiraya vermek için mücbir sebeplerden ötürü İstanbul’a gelemiyor olabilirsiniz. Evinizi kiralama işlemleriyle Covid-19 salgını nedeniyle birebir ilgilenmek istemiyor ve temastan kaçınıyor da olabilirsiniz. 2020 hepimiz için farklı önlemler aldığımız ve birlik olmak için ayrı kalmamız gerektiğini hatırlatan bir yıl oldu. Bu süreçte de RentRovi sizi ve ailenizi yalnız bırakmıyor. Korona Virüs salgınıyla alakalı aldığımız üst düzey önlemlerle birlikte evinizi kolay, güvenilir, hızlı ve minimum temas olacak şekilde 7-10 gün içerisinde kiraya veriyoruz. İletişim kurmanız halinde üst düzey önlemler alınarak ekibimiz size ulaşıyor, evinizin fotoğraflarını çekiyor ve evinizi kiralayacak olan kişiyle tüm süreci ekibimiz yönetiyor. Bu zor günleri de en kısa sürede atlatacağımıza olan inancımızın tam olduğunu belirtmek isteriz. Daha fazla bilgi için http://www.rentrovi.com‘u ziyaret edebilirsiniz.
