Table of Contents
KASIM AYI KİRA ARTIŞ ORANI NE KADAR; NE ZAMAN AÇIKLANACAK?
Konut ve iş yeri kiralarına yapılacak zam oranının ne kadar olduğunu merak eden kiracılar “Kasım ayı konut, işyeri kira artış oranı ne kadar, ne zaman açıklanacak?” sorusunun cevabını arıyor. Kasım ayı için TÜFE ve ÜFE oranlarını 3 Kasım günü resmi olarak yayınlanmasıyla beraber kira artış oranları da belli oldu. Peki ekim ayı için konutların ve iş yerlerinin kira artış oranı ne kadar? Ev sahipleri konutlarına ve iş yerlerine ne kadar zam yapabilecek?
KİRA ARTIŞ ORANI NE KADAR?
Kira artış oranı normal şartlarda kanun gereği kira kontratının yenileneceği aydan bir önceki aya ait enflasyon oranına göre hesaplanıyor. TÜİK tarafından yeni ayın ilk haftası içerisinde yayınlanan TÜFE değeri enflasyonu belirler. Örneğin eylül ayı kira artış oranı TÜİK’in ağustos ayı enflasyon oranlarını açıklanmasının ardından belli oluyordu. Ancak Türk Borçlar Kanunu’na eklenen geçici madde uyarınca konut kiraları %25’ten fazla arttırılamayacak. Kanunla getirilen geçici düzenleme nedeniyle maksimum kira artış oranı ekim ayı için de yüzde 25 olarak uygulanacak. Fakat getirilen düzenlemenin yalnızca konutlar için olduğunu ve işyerlerinin kira zamlarının enflasyon oranlarına göre belirlendiğini hatırlatmakta fayda var.
ÖRNEK KONUT KİRASI ARTIŞI HESAPLAMA:
Açıklanan kira artış oranlarına göre, Ekim ayı başında yenilenecek kira kontratıyla konut kiraları ne kadar olacak? Bir örnekle inceleyelim:
Ev kirası: 6.000 TL
Kira artış oranı: %25
Kasım ayı kira artış tutarı: 1.250 TL
Kasım ayı kira artış oranı dahil zamlı kira tutarı: 7.250 TL
Açıklanan sabit oranla beraber 6.000 TL’lik bir evin kirasına yapılabilecek yıllık zam maksimum 1.250 TL olabilir. Ev sahibi ve kiracı anlaşmaya varmadığı sürece, kiraya bu tutarın üzerinde bir zam yapılması hukuki olarak mümkün değildir.
Eğer sabit oran açıklanmasaydı, Kasım ayı için ev fiyatlarına yapılabilecek azami zam oranı %59,91 olacaktı. Örneğin 6.000 TL değerindeki bir evin kirası, 9.600 TL’ye kadar arttırılabilecekti.
ÖRNEK İŞYERİ KİRASI ARTIŞI HESAPLAMA:
TÜİK’in açıkladığı verilere göre, TÜFE’DE de 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %308, bir önceki yılın Aralık ayına göre %52,40, bir önceki yılın aynı ayına göre %83,45 ve on iki aylık ortalamalara göre %65,26 artış gerçekleşti. Bu da işyerlerine yapılabilecek en yüksek zammın %65,26 olduğu anlamına geliyor.
İşyeri kirası: 10.000 TL
Kira artış oranı: %65,26
Kasım ayı kira artış tutarı: 6.526
Kasım ayı kira artış oranı dahil zamlı kira tutarı: 16.526
KİRA ARTIŞINDA SABİT ORAN NE KADAR SÜRECEK?
Konuyla ilgili olarak Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Meclis’ten geçen kira artışlarıyla ilgili düzenlemenin detaylarını 11 Haziran 2022’de açıklamıştı. Bekir Bozdağ açıkllamısında şöyle demişti:
“1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25’ini geçmemek koşuluyla yapılacak artışların geçerli olduğuna dair bir geçici hüküm, Adalet Komisyonu’nda Borçlar Kanunu’na eklenecek. Böylelikle konut kiralarında bir yıl süreyle bir önceki yılın kira bedelinin yüzde 25’ini geçmeyecek şekilde artış yapılabilme imkanı getiriliyor”
Yani hem kiracıların haklarını korumak hem de fahiş zamları engellemek için konulan “sabit oran” sebebiyle ev sahipleri 11 Haziran 2022 tarihinden 1 Temmuz 2023 tarihine kadar kiralarına %25’ten fazla zam yapamayacaklar.
KİRACI 5 YILI DOLDURMUŞSA KİRA ARTIŞ ORANI NE OLUR?
Geçici maddenin düzenlenmesi esnasında kira artışlarında %25 sınırının uygulanacağı söylenmesine rağmen; 5 yılı aşkın süredir kiracı olanlarla ilgili düzenlemeyi içeren maddede, hakim kararıyla belirlenecek hakkaniyeli kiranın geçerli olacağının belirtilmesi bu kiralarda %25 sınırının uygulanmayacağını göstermektedir. Bu duruma göre, kiracı 5 yılı doldurmuşsa ev sahibinin konuyu yargıya taşıması ve yasada belirtilen haklarını kullanması mümkündür.
